14. юна 2010 на Пряшівскій універзітї ректор ПУ, проф. РНДр. Рене Матловіч, ПгД., святочно отворив першый річник міджінародной лїтнёй школы русиньского языка i културы – STUDIUM CARPATO-RUTHENORUM.
Святочный день в класї ч. 182 высокошкольского ареалу на ул. 17. новембра ч. 1 ся зачав гімнічнов піснёв „Я Русин был, єсьм і буду...“ на слова народного будителя Русинів 19. стороча – Александра Духновіча. Наповнїнём ёго одказу властно є і проєкт лїтнёй школы, вдяка якому сучасници можуть ся вертати ку властным корїням, културї, языку предків.
Двадцять сїм участників лїтнёй школы, домашнїх і загранічных – учітелїв, штудентів і гостїв – привітала директорка Інштітуту русиньского языка і културы ПУ в Пряшові, доц. ПгДр. Анна Плїшкова, ПгД., котра сучасно подяковала цїлому орґанізачному штабу за роботу на приправах і реалізації проєкту, якый творять працовници і сполупрацовници інштітуту: Мґр. Алена Блыхова, авторка проєкту лїтнёй школы, Мґр. Тімеа Верешова, ПгД., Аліца Віетошевова і Мґр. Александер Зозуляк за сполуорґанізатора акції – Словеньску асоціацію русиньскых орґанізацій. Участників дале поздравив проф. Др. Павел Роберт Маґочій, ПгД., якый зарівно їм подаровав анґліцько-русиньскый словник – Русиньскый язык в образках/Rusyn Language Picture Dictionary (Пряшів, 2010) авторкы Мґр. Марії Сметановой – шпеціално выданый про штудентів лїтнёй школы русиньского языка і културы Карпаторусиньскым научным центром в США, на челї котрого стоїть якраз П. Р. Маґочій. Подобно А. Плїшкова штудентам подаровала учебник словеньско-русиньско-анґліцькой конверзації авторок ПгДр. Кветославы Копоровой, Анны Плїшковой і Мґр. Евы Едді, ПгД. – Русиньскый язык в конверзації (Пряшів, 2009), выданый вдяка фінанчній підпорї Міністерства школства СР.
А. Плїшкова, зарівно єдна з лекторок русиньского языка, представила далшых лекторів, а то історії Русинів в анґліцькім языку – П. Р. Маґочія, і історії Русинім у русиньскім языку – Мґр. Валерія Падяка, к. н., директора Інштітуту карпатістікы в Ужгородї, і учітельку русиньского языка в русиньскій класї – ПгДр. Кветославу Копорову. По святочнім отворїню зачало ся нормалне навчаня русиньского языка у анґліцькій класї, яке вели А. Плїшкова в сполупраці з Тімеов Верешовов, і русиньского языка в русиньскій класї, яке вела К. Копорова. Пообідї были лекції з історії Русинів – в анґліцькім і русиньскім языку.
Першый день лїтнёй школы закінчіла святочна рецепція про вшыткых участників, на якій на самім зачатку добру атмосферу створило выступлїня популарной русиньской співачкы Анны Порачовой у допроводї гры на акордеонї Йозефа Пірога. Їх выступлїня закінчіла хорова співанка На многая лїта, адресована юбілантови – В. Падякови, якому была передана букета квіток і фляшка доброго вина. Думаме, же першый день лїтнёй школы ся выдарив і мы віриме, же такыма будуть і далшы днї тройтыжденного проєкту, котрый фінанчно підпорило Міністерство културы СР з проґраму Култура народностных меншын 2010, і Уряд влады СР.