Propozicija Jana Kalyňaka

(Publikujeme v originaľi, jak napysav autor, to značiť po rusyňsky, ale latynikov.)

Važeny kolegove, kolegini z OSRS, obrodžinja etnika či naroda je odbornyj problem, tak isto jak zavedžinja elektrýky do domu. Zato treba ku problemu naroda i poslaňa OSRS prýstupýtý aj z pohľadu etnologiji. Ja jem požadav vedžiňa OSRS o slovo na 5. zasadani OSRS u Svýdnýku de choču žeby zme spoločni našly odpoviď na otazku "Jak je možne že Ukrajinci, Bilorusý, Slovaci, Izraelci i inšy sja etablovalý jak štatotvornyj narod a Tibeťane, Rusýny, Romove, Kurdy či Indijane sja nedokazalý etabluvatý aný jak samostatna hospodarsko-ekonomično sebestačna etnicka jednotka?"

Toto je problematýka pro študium 1. ročnýka na katedri etnologiji. Jak spoločni najdeme na toto odpoviď, i jak bude nam jasno od čoho zaležyt etabluvaňa naroda, bude nam jasno aj to, što treba doťahnuty aj v našij koncepciji roboty aj što treba doťahnuty v obsadžini za členiv predsednictva OSRS. Mame dosť veľo nejasnych veci v narodnostnij problematýki. Zme iši lem v peršij klasi a rišyme problematýku pro devjatakiv, proto mame taky problemy. Zme na dobrij cesti. Pan Duleba vytýčil spravnyj smer pro prýpravu i buduvaňa ciliv i štruktury OSRS. Doporučuju vysluchaty mene, pana Semančika aj dalšych, kotry majut što povistý. Podľa mene by maly sja vyjadrýtý aj dýrektory rusýnskych profesionalnych inštýtucij – DAD, PUĽS, MRK, vysoka škola, rozhlas a televizija. Zato bo oni berut za realizaciju rusýnskoj kultury i za zobudžaňa Rusýna i stavľana Rusýna na nohy, za propagaciju rusýnskoho etnika v praxi, od štatu plat, a na svoju robotu majut odbornu kvalifikaciu i odbornu prax a totu robotu robľat každyj deň. Bez ných my, amatere i dobrovoľnýci, penziste, sja nemame puščaty do nýčoho odbornoho, oni prý tim musjat bytý. To je v peršim rjadi jich poslaňa i jich povýnnosť. Tak isto v predsednýctvi OSRS by malý byty okrim profesionalnych rusýnskych inštýtucij zastupeny aj predsedove odbornych komisij OSRS. Je spravne že členamý predsednictva OSRS sut členove Vyboru pro narodnostny menšyny a jak budeme maty Splnomocnenca pro Rusýniv, aj vin maje byty členom predsednictva OSRS. Ja sja prýhološu za člena do takoj komisiji v kotrij budu chotity realizuvatý mnov navrhuvany aktývity, ale neznam či moji navrhy budut spravni pochopeny i prýjaty vamy. Moji požadavky sut stavľany s pohľadu etnografa i kulturno-spoločenskoho pracovnyka z cýložyvotnov odbornov praxov. Budut sja vam vidity za ťažko realizovatelny, i budete sja toho bojatý, ale ja znam z praxi že šytko je lehko realizuvatelne, ked tomu rozumýme. Zato potrebuju maty slovo i čas na vysvitliňa, až potim budu schopnyj zaujaty svoje stanovýsko i prýholosýtý sja za člena do komisiji. Jem rad že na zasadaňa OSRS u Svýdnýku Miloš Stronček pozvav i predsedu Svitovoj rady Rusýniv pana Papugu, kotryj prýde do Svýdnka na festival z delegacijov Rusýniv zo Serbiji, bo moje vystupliňa sja bude tykaty aj joho roboty u Svitovim Kongersi. Jem toho nazoru že radšej napered vedme diskusiju o našych ciľach i vysluchajme šytkych, kotry majut navrhy. Zato sja malochto teper holosýt do komisiji, bo ne je nam iši šytko tak jasno, jak by to malo bytý jasno. To neje nič plane, lem sja nam treba kuščik vece pidučity o našim poslani v OSRS a šytko bude jak mat bytý.
(Svydnyk, 1. 5. 2013)